Karaciğer dokusunda sıvı dolu bir kesecik oluşumudur. Karaciğer kisti genellikle zararsızdır ve belirti göstermez. Ancak büyüdüğünde bası hissi, karın ağrısı veya şişlik gibi semptomlara neden olabilir. Nadir durumlarda, kistler enfekte olabilir, büyüyerek diğer organlara baskı yapabilir. Tedavi genellikle kistin boyutuna ve semptomlara bağlıdır. Küçük kistler takip edilir, büyük veya semptomatik kistler cerrahi müdahale gerektirebilir.
Karaciğer Kisti Belirtileri
karaciğerin büyümesine veya basıya neden olabilir, bu da kişide şişkinlik veya dolgunluk hissi yaratabilir. Büyük kistler, karın bölgesinde bir kitle hissine neden olabilir. Nadiren mide bulantısına veya kusmaya neden olabilir. Ancak büyük kistler diğer iç organlara baskı yapabilir ve bu da sindirim sistemi sorunlarına yol açabilir. Nadiren, karaciğer kisti karaciğer fonksiyonlarını etkileyebilir. Bu da sarılık gibi belirtilere yol açabilir. Genellikle tesadüfen bir ultrason veya BT taraması sırasında teşhis edilir ve belirti vermezler. Belirtileri yaşıyorsanız, bir Gastroenteroloji uzmanına danışmanız önemlidir.
Karaciğer Kisti Risk Faktörleri
Echinococcus granulosus adlı parazitin neden olduğu kist hidatik, yaygın bir nedenidir. Bu parazit, enfekte hayvanların dışkılarından insana bulaşabilir. Bazı karaciğer enfeksiyonları, alveolar kist hidatik gibi, kistlerin oluşumunda risk faktörüdür. Bazı genetik durumlar veya aile öyküsü, kistin gelişme riskini artırabilir. Bazı kistlerin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bazı araştırmalar genetik yatkınlık ve hormonal faktörlerin rol oynayabileceğini göstermektedir. Uzun süreli bazı ilaç kullanımları veya steroidlerin aşırı kullanımı, karaciğer kisti oluşumuna katkıda bulunabilir.
Kadınlarda risk, erkeklere kıyasla biraz daha yüksektir. Ayrıca, 30-60 yaş arasındaki kişilerde daha sık görülme eğilimindedir. Dengesiz beslenme alışkanlıkları ve aşırı alkol tüketimi, karaciğer sağlığını olumsuz etkileyebilir. Kist oluşum riskini artırabilir. Endişeleriniz varsa veya belirtileriniz varsa, Gastroenteroloji uzmanına danışmanız önemlidir. Uzmanlar, kişinin durumuna ve semptomlarına bağlı olarak uygun tedavi ve yönetim planını belirler.
Karaciğer Kisti Teşhisi Nasıl Koyulur?
Doktor hastanın karın bölgesini elle muayene ederek karaciğerde bir büyüme ya da hassasiyet olup olmadığını değerlendirir. Bu yöntem yalnızca ileri boyuttaki kistlerde ipucu verebilir. Ancak kistler çoğunlukla küçük ve yüzeyden hissedilemeyecek durumda olduğundan fiziksel muayene tek başına yeterli değildir. Kan testleri doğrudan karaciğer kisti olduğunu göstermese de karaciğer fonksiyonlarının durumunu ortaya koyar. Ayrıca bazı enfeksiyon türlerinden kaynaklanan kistler varsa bu durum kan testleriyle saptanabilir. Özellikle parazitik kistlerde eozinofil yüksekliği ya da belirli antikorların varlığı teşhiste yol gösterici olabilir. Ultrasonografi, karaciğer kistlerinin tanısında en yaygın kullanılan görüntüleme yöntemidir.
Ultrason ile kistin iç yapısı sıvı dolu mu katı mı olduğu net bir şekilde görülebilir. Ayrıca kistin boyutu ve yerleşimi de bu yöntemle belirlenebilir. Basit kist ile karmaşık kist arasında ayrım yapılmasına yardımcı olur. Ultrasonografi sonrası detaylı görüntüleme gerektiğinde BT kullanılır. Kistin yapısı, sınırları ve karaciğer içindeki konumu bilgisayarlı tomografi sayesinde daha net şekilde ortaya çıkar. Özellikle kanser şüphesi olan kistlerde BT önemli bilgiler sağlar. Kistin tam olarak ne olduğunu ayırt etmek için MR oldukça hassas bir yöntemdir. Kistin içeriği sıvı mı kan mı enfekte mi detaylı olarak anlaşılır. MR özellikle şüpheli veya karmaşık görünümlü kistlerde tercih edilir.
Kistin kanser şüphesi taşıması veya enfeksiyöz yapıda olduğunun düşünülmesi halinde doktor kistten örnek alarak laboratuvarda inceletebilir. Bu işleme biyopsi adı verilir. Ancak biyopsi genellikle son çare olarak düşünülür çünkü bazı kistlerin içeriği yayılabilir risk taşır. Ekinokok (kist hidatik) gibi parazitlerin neden olduğu kistlerde tanıyı kesinleştirmek için serolojik testler yapılır. Bu testler vücutta parazite karşı gelişen antikorları arar. Tanı koymada destekleyici niteliktedir. Karaciğer kisti teşhisinde bu yöntemler bir arada kullanılarak hem kistin yapısı hem de neden olduğu etkiler belirlenir. Böylece hangi tedavinin uygun olduğuna karar verilir.
Karaciğer Kisti Tedavi Yöntemleri
Küçük boyutlu ve semptom yaratmayan kistler genellikle hiçbir tedavi gerektirmez. Doktorlar sadece düzenli takip önerir. Semptomları hafifletmek için ağrı kesiciler veya iltihap önleyici ilaçlar kullanılır. Skleroterapi prosedüründe, kist içine bir iğne yerleştirilir ve sıvı bir madde enjekte edilir. Bu madde kist duvarını tahriş eder ve kistin küçülmesine neden olur. Kist büyük ve semptomatikse, doktorlar kistin içine bir iğne yerleştirerek sıvıyı boşaltabilirler. Ancak, bu genellikle geçici bir çözümdür ve kistin tekrar dolması olasıdır.
Büyük kistler veya semptomları olan kistler için cerrahi müdahale gerekebilir. Bu prosedürde, karaciğer kisti tamamen çıkarılır. Geleneksel açık cerrahi veya minimal invaziv teknikler kullanılır. Laparoskopik cerrahi veya robotik cerrahi gibi farklı yöntemler kullanılır. Radyofrekans ablasyon prosedüründe ise, kistin içine bir iğne yerleştirilir. Yüksek frekanslı elektrik akımı kullanılarak kist yakılır ve yok edilir. Hangi tedavi yönteminin uygun olduğunu belirlemek için doktor değerlendirme yapar. Herhangi bir şüphe veya belirtiniz varsa randevu alabilirsiniz.
